Innowacja z fizyki

Innowacja z fizyki

w Szkole Podstawowej im. Jana Markiewicza w Orzeszkowie

rok szkolny 2019/2020 oraz 2020/2021

Wstęp

Fizyka w grupie nauk przyrodniczych pełni niezwykle ważna rolę, dlatego też pomysł na tego rodzaju innowację powstał w wyniku dotychczasowych obserwacji występujących wśród uczniów problemów z nauką tego przedmiotu. W wyniku zdobytych wiadomości i własnych przemyśleń zrodził się pomysł wprowadzenia do naszej szkoły nieco innych metod nauczania niż tradycyjne. Od kilu lat obserwuje się wzrost zainteresowania uczniów nowoczesnymi metodami nauczania, z wykorzystaniem komputera, tablicy interaktywnej, a przede wszystkim takich metod aktywnych, które angażują każdego ucznia do samodzielnego planowania i projektowania własnej nauki, przeprowadzania różnego rodzaju doświadczeń i eksperymentów oraz dokonywanie obserwacji i wyciągania z nich wniosków, sprzyjają rozwijaniu umiejętności samodzielnej pracy, uczą stawiania pytań i poszukiwania odpowiedzi na nie, pozwalają uczniom dostrzec i zrozumieć związki przyczynowo – skutkowe między zjawiskami fizycznymi. Biorąc pod uwagę wcześniejsze rozmowy z uczniami i ich pozytywne opinie na temat zmiany metod pracy oraz wychodząc naprzeciw oczekiwaniom współczesnego świata postanowiłam wyjść z propozycją realizowania innowacji pedagogicznej w klasie VII (w roku szkolnym 2019/2020) oraz w klasie VII i VIII (w roku szkolnym 2020/2021) w Szkole Podstawowej im. Jana Markiewicza w Orzeszkowie.

Innowacja została opracowana na podstawie programu „To jest fizyka” i jest powiązana z tematyką obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz dodatkowo rozszerzone o niektóre zagadnienia fizyczne. Innowacja dotyczy nie tylko fizyki, ale również korelacji przedmiotowej z naukami przyrodniczymi z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej. Dzięki niej uczniowie staną się „badaczami” i „odkrywcami” zjawisk fizycznych, praw i zasad.

Cele innowacji:

Cel ogólne:

rozwijanie zainteresowań i uzdolnień fizycznych, pogłębianie wiedzy z tej dziedziny oraz postawy dociekliwości,
zwiększenie zainteresowania uczniów kontynuacją nauki na kierunkach techniczno-przyrodniczych,
badanie zjawisk fizycznych poprzez doświadczenia,
rozwijanie logicznego myślenia i pomysłowości w rozwiązywaniu problemów,
wykorzystanie wiedzy fizycznej do rozwiązywania praktycznych problemów,
dostrzeganie związków fizyki z innymi dziedzinami nauki,
wyrabianie systematyczności, pracowitości i wytrwałości poprzez prowadzenie dłuższych obserwacji i badań,
wyrabianie u uczniów określonych umiejętności w zakresie: pracy samodzielnej, pracy w grupie oraz w parach,
kształtowanie umiejętności prezentowania wyników obserwacji i badań w sposób ciekawy
i czytelny,
rozwijanie sprawności rachunkowej, umiejętności szacowania i zaokrąglania wyników,
pobudzanie optymizmu i motywacji do kolejnych działań, szukanie radości w pracy i nauce,
promowanie wiedzy fizycznej za pomocą różnych form prezentacji.

Cele szczegółowe:

Uczniowie:

wykonują eksperymenty naukowe według przygotowanych instrukcji,
rozwiązują problemy badawcze, sami dobierają metodę rozwiązania problemu i ją realizują,
opisują przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia, wyjaśniają rolę użytych przyrządów,
projektują i budują prototypy urządzeń spełniające określone normy,
nagrywają doświadczenia tworząc zestaw krótkich filmów dydaktycznych,
potrafią zastosować wiadomości fizyczne w innych dziedzinach nauki,
są autorami zadań fizycznych.

Cele wychowawcze:

Uczniowie:

poznają siebie (swoje możliwości, zainteresowania) i kierują rozwojem swojej osobowości,
potrafią zaplanować swoją pracę, są odpowiedzialni za podjętą i wykonaną pracę,
potrafią współpracować w grupie, w parach i samodzielnie,
potrafią zaprezentować swoją pracę na forum szkoły,
uczą się pewności siebie,
stawiają sobie cele i dążą do ich realizacji,
wykorzystują czas wolny na rozwijanie swoich zainteresowań,
rozwijają poczucie własnej wartości poprzez osiąganie sukcesów.

Treści nauczania

doświadczalne zilustrowanie I zasady dynamiki, II zasady dynamiki i III zasady dynamiki,
wyznaczanie prędkości z pomiaru czasu i drogi z użyciem przyrządów analogowych lub cyfrowych bądź oprogramowania do pomiarów na obrazach wideo,
wyznaczanie wartość siły za pomocą siłomierza albo wagi analogowej lub cyfrowej,
demonstrowanie zjawiska topnienia, wrzenia, skraplania,
badanie zjawiska przewodnictwa cieplnego i określanie, który z badanych materiałów jest lepszym przewodnikiem ciepła,
wyznaczanie ciepła właściwe wody z użyciem czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy, termometru, cylindra miarowego lub wagi,
demonstrowanie istnienia ciśnienia atmosferycznego; demonstrowanie zjawiska konwekcji
i napięcia powierzchniowego,
demonstrowanie prawa Pascala oraz zależności ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczy,
demonstrowanie prawa Archimedesa i na tej podstawie analizowanie pływania ciał;
wyznaczanie gęstości cieczy lub ciał stałych,
wyznaczanie gęstości substancji z jakiej wykonany jest przedmiot o kształcie regularnym za pomocą wagi i przymiaru lub o nieregularnym kształcie za pomocą wagi, cieczy i cylindra miarowego,
demonstrowanie zjawiska elektryzowania przez potarcie lub dotyk,
demonstrowanie wzajemnego oddziaływanie ciał naelektryzowanych,
rozróżnianie przewodników od izolatorów oraz wskazywanie przykładów,
łączenie według podanego schematu obwodów elektrycznych składających się ze źródła (akumulatora, zasilacza), odbiornika (żarówki, brzęczyka, silnika, diody, grzejnika, opornika), wyłączników, woltomierzy, amperomierzy; odczytywanie wskazania mierników,
wyznaczanie oporu przewodnika przez pomiary napięcia na jego końcach oraz natężenia prądu przez niego płynącego,
demonstrowanie zachowania się igły magnetycznej w obecności magnesu,
demonstrowanie zjawiska oddziaływania przewodnika z prądem na igłę magnetyczną,
wyznaczanie okresu i częstotliwości w ruchu okresowym,
demonstrowanie dźwięku o różnych częstotliwościach z wykorzystaniem drgającego przedmiotu lub instrumentu muzycznego,
obserwowanie oscylogramów dźwięków z wykorzystaniem różnych technik,
demonstrowanie zjawiska prostoliniowego rozchodzenia się światła, zjawisko załamania światła na granicy ośrodków, powstawanie obrazów za pomocą zwierciadeł płaskich, sferycznych i soczewek,
otrzymywanie za pomocą soczewki skupiającej ostre obrazy przedmiotu na ekranie,
demonstrowanie rozszczepienie światła w pryzmacie.

Spodziewane efekty

Dla ucznia:

Poprzez zorganizowaną i systematyczną pracę pozalekcyjną uczeń:

chętnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych i rozwija własne zdolności oraz umiejętności twórczego myślenia,
pogłębia, utrwala i rozszerza wiadomości i umiejętności zdobyte na lekcjach,
zaspokaja zainteresowania i kształtuje pozytywną motywację do nauki przedmiotów ścisłych,
konsekwentnie realizuje zadania o różnym charakterze, przejawia inicjatywę i samodzielność,
umacnia się w poczuciu własnej wartości i jest odporny psychicznie na ewentualne porażki,
poznanie programów pomagających w rozwiązywaniu zadań,
stosuje zdobytą wiedzę i umiejętności w sytuacjach życiowych.