Hejt w Internecie

W związku z panującą na świecie pandemią, wymuszającą konieczność izolacji i nauki zdalnej, dzieci i młodzież spragnione towarzystwa rówieśników, coraz częściej i w pełniejszej mierze korzystają z możliwości kontaktowania się jakie daje im Internet.
Niestety oprócz wielu korzyści w tej dziedzinie coraz częściej pojawiają się istotne zagrożenia, mające ogromny wpływ na psychikę zwłaszcza młodzieży.

Młodzież często zamieszcza w Internecie informacje o sobie i swoim życiu, są one ogólnodostępne. Umieszczenie w sieci tego typu informacji i sprawia, że trzeba liczyć się z ocenianiem, komentowaniem, recenzowaniem go.
W przypadku niektórych osób wypowiadanie się w sieci przekracza jednak ustalone społecznie granice. Mówimy wtedy o hejcie. Jest to szczególnie niebezpieczne ale niestety też coraz częstsze zjawisko.

Hejt to pełne nienawiści działania. Hejt może być skierowany ku jednej osobie, przedstawicielom konkretnego narodu czy osobom o innym światopoglądzie niż hejter. Dosłownie każdy może stać się obiektem hejtu.
Hejt to nie tylko zgryźliwe i agresywne komentarze, które oczerniają osobę o odmiennym zdaniu, to także obraźliwe memy, grafiki i filmy. Treści publikowane przez hejterów nie posiadają żadnej wartości i mają na celu sprawienie przykrości danej osobie.
Hejterzy gardzą innymi osobami w Internecie, a można te działania zobaczyć chociażby w postach na Facebooku czy Instagrami
Przyczyną hejtu bardzo często jest zazdrość, niezadowolenie ze swojego życia oraz przykre doświadczenia, które mają miejscu w życiu hejtera. W ten sposób hejter chce sobie i innym coś udowodnić.Kto jest hejtowany? Okazuje się że hejtowana jest co czwarta osoba w Internecie. Aż 11 procent internautów przyznaje, że zdarza im się hejtować w sieci.Problem z hejterami jest coraz większy. Powstaje więc pytanie, jak się bronić przed hejtem.
Hejtowanie w Internecie ma negatywne i poważne konsekwencje dla obydwu stron. Ofiary hejterów są narażone na problemy natury psychologicznej, takie jak spadek poczucia własnej wartości, depresję, nerwie, bezsenność, nadmierny stres, smutek, zniechęcenie, zaszczucie, problemy zdrowotne. W skrajnych przypadkach hejt w Internecie może doprowadzić nawet do samobójstwa. Na działanie hejterów szczególnie narażone są nastolatki, które nie mają jeszcze wykształconych mechanizmów obronnych.
Sami hejterzy muszą natomiast liczyć się z konsekwencjami prawnymi. Chociaż polskie prawo nadal ma problem z karaniem hejterów, to pewne mechanizmy zostały już wykształcone. Szerzenie mowy nienawiści w Internecie zazwyczaj klasyfikowane jest jako naruszenie dóbr osobistych, przestępstwo pomówienia czy znieważania. Oznacza to, że za hejt w Internecie, może zostać orzeczona kara grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat dwóch. Kary za hejt mogą być wysokie i takie coraz częściej są orzekane przez sądy. Hejterzy powinni pamiętać, że w Internecie nigdy nie są anonimowi. Używane pseudonimy czy konta anonimowe nie chronią przed rozpoznaniem. Organy ścigania dysponują coraz lepszymi środkami ustalania tożsamości osób popełniających przestępstwo za pośrednictwem sieci.
Bronienie się przed hejterami nie jest zadaniem łatwym. Nie ma na nich jednego skutecznego sposobu. Za najlepszą metodę uważa się ignorowanie złośliwych komentarzy i niewdawanie się w dyskusje. Warto też skorzystać z możliwości usuwania obraźliwych komentarzy oraz blokowanie osób je dodających. Osoby, które doświadczają hejtu, mogą też wystąpić o ukaranie hejterów. W tym celu powinno się gromadzić dowody pozwalające na dochodzenie sprawiedliwości. Każda osoba zniesławiona i obrażana ma prawo do robienia zdjęć lub zrzutów ekranu potwierdzających działanie hejtera, a dowody przedstawić policji i w sądzie. Gromadząc dokumentację, dobrze jest zapisać daną stronę i jej adres URL, tak aby dowody nie znikły, gdy hejter usunie komentarz ze strachu przed odpowiedzialnością karną.
Badania pokazują, że hejt w Internecie jest zjawiskiem coraz częstszym. Coraz częściej więc nie pytamy, kto to jest hejter, ale jak sobie z nim poradzić. Obraźliwe komentarze, kompromitujące zdjęcia czy inne przejawy mowy nienawiści dawno już przestały dotyczyć tylko polityków, aktorów czy piosenkarzy. Dziś na hejt narażeni jesteśmy wszyscy. Nie da się mu zapobiec, trzeba jednak z nim walczyć. Aby ci którzy krzywdzą i niszczą życie innym nie czuli się bezkarni i ponosili odpowiedzialność za nieludzkie i pełne nienawiści traktowanie innych.
Szczególna role do odegrania maja tu rodzice, którzy powinni dbać o szczerą, otwarta wymianę myśli ze swoim dzieckiem. Powinni bacznie je obserwować, kontrolując również jego kontakty z rówieśnikami, aby być na bieżąco ze wszystkimi, zwłaszcza tymi poważnymi problemami swojego dziecka i być gotowym do niesienia mu pomocy w razie konieczności aby nie czuło się ono zdane samo na siebie czy opuszczone w sytuacji gdy tej pomocy potrzebuje najbardziej, gdy na przykład styka się z rażącym czy bolesnym hejtem.
Oprócz wyżej wymienionego niebezpieczeństwa płynącego z niekontrolowanego korzystania z Internetu przez młodzież zdarzają się jeszcze inne niebezpieczeństwa dlatego warto stosować się do 10 poniższych zasad które zminimalizują niebezpieczeństwa na które narażone są nasze dzieci i młodzież
1. Odkrywaj Internet razem z dzieckiem.
Bądź pierwszą osobą, która zapozna dziecko z Internetem. Odkrywajcie wspólnie jego zasoby. Wspólnie odkrywajcie bezpieczne i wartościowe serwisy internetowe.

2. Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczeństwa w Internecie.
Wytłumacz dziecku, że nie można ufać osobom poznanym w sieci. Rozmawiaj z dzieckiem o zagrożeniach czyhających w Internecie i o tym jak można ich uniknąć.

3. Rozmawiaj z dziećmi o ryzyku umawiania się na spotkania z osobami poznanymi w Sieci.
Dorośli powinni zrozumieć, że dzięki Internetowi dzieci mogą nawiązywać przyjaźnie. Jednakże spotykanie się z nieznajomymi poznanymi w Sieci może okazać się bardzo niebezpieczne. Dzieci muszą mieć świadomość, że mogą spotykać się z nieznajomymi wyłącznie po uzyskanej zgodzie rodziców i zawsze w towarzystwie dorosłych lub przyjaciół.

4. Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu swoich prywatnych danych.
Dostęp do wielu stron internetowych przeznaczonych dla najmłodszych wymaga podania prywatnych danych. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie może przynieść podanie swoich danych osobowych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego imienia, nazwiska, adresu i numeru telefonu. Przestrzeż przed nierozważnym umieszczaniem osobistych zdjęć i filmików.

5. Naucz dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w Sieci.
Wiele dzieci używa Internetu w celu rozwinięcia swoich zainteresowań i rozszerzenia wiedzy potrzebnej w szkole. Mali internauci powinni być jednak świadomi, że nie wszystkie znalezione w Sieci informacje są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki).

6. Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka.
Często zdarza się, że dzieci przypadkowo znajdują się na stronach adresowanych do dorosłych. Bywa, że w obawie przed karą, boją się do tego przyznać. Ważne jest, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o tego typu sytuacjach; by wiedziało, że zawsze kiedy poczuje się niezręcznie, coś je zawstydzi lub przestraszy, może się do Ciebie zwrócić. Poproś, by dziecko informowało Cię o każdej niepokojącej sytuacji w sieci.

7. Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści.
Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za niewłaściwe czy nielegalne treści w Internecie. Nasze działania w tym względzie pomogą likwidować np. zjawisko pornografii dziecięcej szerzące się przy użyciu stron internetowych, chatów, e-maila itp. Nielegalne treści można zgłaszać na policję lub do współpracującego z nią punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie – Hotline’u (www.dyzurnet.pl). Hotline kooperuje również z operatorami telekomunikacyjnymi i serwisami internetowymi w celu doprowadzenia do usunięcia nielegalnych materiałów z Sieci. Zainstaluj na urządzeniach aplikacje kontroli rodzicielskiej, aby chronić dziecko przed nieodpowiednimi treściami.

8. Zapoznaj dziecko z NETYKIETĄ – Kodeksem Dobrego Zachowania w Internecie.
Naucz dziecko szacunku do innych internautów. Przypominaj dzieciom o zasadach dobrego wychowania. W każdej dziedzinie naszego życia, podobnie więc w Internecie obowiązują takie reguły: powinno się być miłym, używać odpowiedniego słownictwa itp. (zasady Netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl) Twoje dzieci powinny je poznać (nie wolno czytać nie swoich e-maili, kopiować zastrzeżonych materiałów, itp.).

9. Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko.
Przyjrzyj się, jak Twoje dziecko korzysta z Internetu, jakie strony lubi oglądać i jak zachowuje się w Sieci. Staraj się poznać znajomych, z którymi dziecko koresponduje za pośrednictwem Internetu. Ustalcie zasady korzystania z Sieci oraz sposoby postępowania w razie nietypowych sytuacji.

10. Razem ustalcie zasady.
Ustal wspólnie z dzieckiem zasady korzystania z sieci – ile czasu spędzać online i jakie aktywności tam podejmować. Zadbaj też o to, aby gry, z których korzysta dziecko były dostosowane do jego wieku.

Marta Szwiec – Pater