Innowacja z fizyki
Innowacja z fizyki
w Szkole Podstawowej im. Jana Markiewicza w Orzeszkowie
rok szkolny 2019/2020 oraz 2020/2021
Wstęp
Fizyka w grupie nauk przyrodniczych pełni niezwykle ważna rolę, dlatego też pomysł na tego rodzaju innowację powstał w wyniku dotychczasowych obserwacji występujących wśród uczniów problemów z nauką tego przedmiotu. W wyniku zdobytych wiadomości i własnych przemyśleń zrodził się pomysł wprowadzenia do naszej szkoły nieco innych metod nauczania niż tradycyjne. Od kilu lat obserwuje się wzrost zainteresowania uczniów nowoczesnymi metodami nauczania, z wykorzystaniem komputera, tablicy interaktywnej, a przede wszystkim takich metod aktywnych, które angażują każdego ucznia do samodzielnego planowania i projektowania własnej nauki, przeprowadzania różnego rodzaju doświadczeń i eksperymentów oraz dokonywanie obserwacji i wyciągania z nich wniosków, sprzyjają rozwijaniu umiejętności samodzielnej pracy, uczą stawiania pytań i poszukiwania odpowiedzi na nie, pozwalają uczniom dostrzec i zrozumieć związki przyczynowo – skutkowe między zjawiskami fizycznymi. Biorąc pod uwagę wcześniejsze rozmowy z uczniami i ich pozytywne opinie na temat zmiany metod pracy oraz wychodząc naprzeciw oczekiwaniom współczesnego świata postanowiłam wyjść z propozycją realizowania innowacji pedagogicznej w klasie VII (w roku szkolnym 2019/2020) oraz w klasie VII i VIII (w roku szkolnym 2020/2021) w Szkole Podstawowej im. Jana Markiewicza w Orzeszkowie.
Innowacja została opracowana na podstawie programu „To jest fizyka” i jest powiązana z tematyką obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz dodatkowo rozszerzone o niektóre zagadnienia fizyczne. Innowacja dotyczy nie tylko fizyki, ale również korelacji przedmiotowej z naukami przyrodniczymi z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej. Dzięki niej uczniowie staną się „badaczami” i „odkrywcami” zjawisk fizycznych, praw i zasad.
Cele innowacji:
Cel ogólne:
- rozwijanie zainteresowań i uzdolnień fizycznych, pogłębianie wiedzy z tej dziedziny oraz postawy dociekliwości,
- zwiększenie zainteresowania uczniów kontynuacją nauki na kierunkach techniczno-przyrodniczych,
- badanie zjawisk fizycznych poprzez doświadczenia,
- rozwijanie logicznego myślenia i pomysłowości w rozwiązywaniu problemów,
- wykorzystanie wiedzy fizycznej do rozwiązywania praktycznych problemów,
- dostrzeganie związków fizyki z innymi dziedzinami nauki,
- wyrabianie systematyczności, pracowitości i wytrwałości poprzez prowadzenie dłuższych obserwacji i badań,
- wyrabianie u uczniów określonych umiejętności w zakresie: pracy samodzielnej, pracy w grupie oraz w parach,
- kształtowanie umiejętności prezentowania wyników obserwacji i badań w sposób ciekawy
i czytelny, - rozwijanie sprawności rachunkowej, umiejętności szacowania i zaokrąglania wyników,
- pobudzanie optymizmu i motywacji do kolejnych działań, szukanie radości w pracy i nauce,
- promowanie wiedzy fizycznej za pomocą różnych form prezentacji.
Cele szczegółowe:
Uczniowie:
- wykonują eksperymenty naukowe według przygotowanych instrukcji,
- rozwiązują problemy badawcze, sami dobierają metodę rozwiązania problemu i ją realizują,
- opisują przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia, wyjaśniają rolę użytych przyrządów,
- projektują i budują prototypy urządzeń spełniające określone normy,
- nagrywają doświadczenia tworząc zestaw krótkich filmów dydaktycznych,
- potrafią zastosować wiadomości fizyczne w innych dziedzinach nauki,
- są autorami zadań fizycznych.
Cele wychowawcze:
Uczniowie:
- poznają siebie (swoje możliwości, zainteresowania) i kierują rozwojem swojej osobowości,
- potrafią zaplanować swoją pracę, są odpowiedzialni za podjętą i wykonaną pracę,
- potrafią współpracować w grupie, w parach i samodzielnie,
- potrafią zaprezentować swoją pracę na forum szkoły,
- uczą się pewności siebie,
- stawiają sobie cele i dążą do ich realizacji,
- wykorzystują czas wolny na rozwijanie swoich zainteresowań,
- rozwijają poczucie własnej wartości poprzez osiąganie sukcesów.
Treści nauczania
- doświadczalne zilustrowanie I zasady dynamiki, II zasady dynamiki i III zasady dynamiki,
- wyznaczanie prędkości z pomiaru czasu i drogi z użyciem przyrządów analogowych lub cyfrowych bądź oprogramowania do pomiarów na obrazach wideo,
- wyznaczanie wartość siły za pomocą siłomierza albo wagi analogowej lub cyfrowej,
- demonstrowanie zjawiska topnienia, wrzenia, skraplania,
- badanie zjawiska przewodnictwa cieplnego i określanie, który z badanych materiałów jest lepszym przewodnikiem ciepła,
- wyznaczanie ciepła właściwe wody z użyciem czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy, termometru, cylindra miarowego lub wagi,
- demonstrowanie istnienia ciśnienia atmosferycznego; demonstrowanie zjawiska konwekcji
i napięcia powierzchniowego, - demonstrowanie prawa Pascala oraz zależności ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczy,
- demonstrowanie prawa Archimedesa i na tej podstawie analizowanie pływania ciał;
- wyznaczanie gęstości cieczy lub ciał stałych,
- wyznaczanie gęstości substancji z jakiej wykonany jest przedmiot o kształcie regularnym za pomocą wagi i przymiaru lub o nieregularnym kształcie za pomocą wagi, cieczy i cylindra miarowego,
- demonstrowanie zjawiska elektryzowania przez potarcie lub dotyk,
- demonstrowanie wzajemnego oddziaływanie ciał naelektryzowanych,
- rozróżnianie przewodników od izolatorów oraz wskazywanie przykładów,
- łączenie według podanego schematu obwodów elektrycznych składających się ze źródła (akumulatora, zasilacza), odbiornika (żarówki, brzęczyka, silnika, diody, grzejnika, opornika), wyłączników, woltomierzy, amperomierzy; odczytywanie wskazania mierników,
- wyznaczanie oporu przewodnika przez pomiary napięcia na jego końcach oraz natężenia prądu przez niego płynącego,
- demonstrowanie zachowania się igły magnetycznej w obecności magnesu,
- demonstrowanie zjawiska oddziaływania przewodnika z prądem na igłę magnetyczną,
- wyznaczanie okresu i częstotliwości w ruchu okresowym,
- demonstrowanie dźwięku o różnych częstotliwościach z wykorzystaniem drgającego przedmiotu lub instrumentu muzycznego,
- obserwowanie oscylogramów dźwięków z wykorzystaniem różnych technik,
- demonstrowanie zjawiska prostoliniowego rozchodzenia się światła, zjawisko załamania światła na granicy ośrodków, powstawanie obrazów za pomocą zwierciadeł płaskich, sferycznych i soczewek,
- otrzymywanie za pomocą soczewki skupiającej ostre obrazy przedmiotu na ekranie,
- demonstrowanie rozszczepienie światła w pryzmacie.
Spodziewane efekty
Dla ucznia:
Poprzez zorganizowaną i systematyczną pracę pozalekcyjną uczeń:
- chętnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych i rozwija własne zdolności oraz umiejętności twórczego myślenia,
- pogłębia, utrwala i rozszerza wiadomości i umiejętności zdobyte na lekcjach,
- zaspokaja zainteresowania i kształtuje pozytywną motywację do nauki przedmiotów ścisłych,
- konsekwentnie realizuje zadania o różnym charakterze, przejawia inicjatywę i samodzielność,
- umacnia się w poczuciu własnej wartości i jest odporny psychicznie na ewentualne porażki,
- poznanie programów pomagających w rozwiązywaniu zadań,
- stosuje zdobytą wiedzę i umiejętności w sytuacjach życiowych.