ADHD, czyli jak pomóc dziecku nadpobudliwemu ruchowo?
„Największa satysfakcja w życiu to świadomość,
że się nikogo nie skrzywdziło.”
(Antyfanes, ok. 388–310 p.n.e.)
ADHD, czyli jak pomóc dziecku nadpobudliwemu ruchowo?
Wszystkie dzieci potrzebują naszej uwagi i wsparcia, jednak dziecko nadpobudliwe potrzebuje go szczególnie. Pamiętajmy, iż jego zachowanie jest męczące dla otoczenia, jednak jemu samemu również sprawia poważne problemy.
Kilka wskazówek i zasad organizacyjnych dla rodziców
- Zorganizuj środowisko zewnętrzne (np. pokój dziecka) – dziecko nadpobudliwe żyje w świecie wewnętrznego niepokoju i dlatego świat wokół niego powinien być uporządkowany.
- Okazywanie więcej zrozumienia, tolerancji i cierpliwości. Trudniej mu znaleźć przyjaciół, trudno odnieść sukces, trudniej usłyszeć pochwały.
- Porządek i rutyna. Większość dzieci lubi, kiedy rytm dnia jest stały. Znana pora wstawania, posiłków, obowiązków i kładzenia się spać. Daje im to poczucie bezpieczeństwa i stałości. Poza tym układ nerwowy i cały organizm dziecka mają czas na regenerację.
- Ograniczyć bodźce. Ponieważ dziecko łatwo się rozprasza, należy się starać by w domu był spokój. Należy unikać puszczania głośnej muzyki, zapraszania często i wielu gości naraz, należy ograniczać przesiadywanie przed telewizorem czy komputerem. Powinno się dbać o to, by dziecko mogło się skupić na jednej czynności. Kiedy je, niech nie gra radio. Kiedy czyta, niech nie je itd.
- Mówienie krótko, jasno i wyraźnie. Staraj się, by to, co mówisz, było jak najbardziej konkretne. Zamiast ogólnego: ”znów nie posprzątałeś pokoju ”, powiedz raczej: ”pościel łóżko”. Zamiast ”ale z ciebie niezdara” powiedz: ‘trzymaj filiżankę za ucho ”. I nie dawaj dziecku zbyt dużo możliwości wyboru.
- Planowanie. Dzieci nadpobudliwe wytrąca z równowagi wszystko, co jest nagłe i niespodziewane.
- Przewidywanie za dziecko wydarzeń. Rozkładaj jego przyszłe zadania na prostsze, mniej odległe czynności i natychmiast nagradzaj dziecko. Utrwalasz w ten sposób zachowania pożądane.
- Kąpiel dziecka nadpobudliwego traktuj nie tylko jako zabieg higieniczny, ale też jako doskonały moment do relaksu i wyciszenia.
- Staraj się interweniować w sytuacjach konfliktowych, w jakie uwikłało się twoje dziecko, reguluj jego zachowania, ucz go innego sposobu wyrażania negatywnych uczuć.
- Zachęcaj dziecko do wykonywania rożnego rodzaju prac plastycznych, które pomogą mu uzewnętrznić jego uczucia.
- Staraj się dostosować tempo pracy i zabawy do możliwości psychofizycznych dziecka.
- Ucz się skutecznych metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Pracuj nad własnymi emocjami, ucz się tzw. Komunikacji otwartej. W tym celu, jeżeli jest to tylko możliwe bierz udział w ”Szkole dla Rodziców”.
- Staraj się współpracować ze szkołą, przedszkolem, do którego uczęszcza twoje dziecko – dbaj o jego pozytywny wizerunek w oczach innych.
- Baw się razem z dzieckiem. Są zabawy, które mogą powoli, ale dość skutecznie mogą pomóc wyciszyć dziecko i poprawić jego funkcjonowanie szkolne i społeczne
- Przypominaj dziecku o pewnych obowiązkach, umieszczając, np. karteczki z różnymi napisami w widocznych miejscach.
- Podsuwaj dziecku rozwiązania alternatywne. Zamiast mówić, żeby przestało coś robić, staraj się mu posunąć, co mogłoby zacząć robić.
Przykłady zabaw zmniejszających napięcie mięśniowe
i zwiększających koncentrację:
- Wesołe kuleczki – dziecko otrzymuje miseczkę lub papier, który zgniata w kulki i wrzuca do miski. Jego zadaniem jest równoczesne wydmuchanie ich wszystkich na zewnątrz.
- Co mam w ręku? – w tej zabawie zasłaniamy maluchowi oczy i prosimy go, by posługując się wyłącznie dotykiem rozpoznał przedmiot, który umieściliśmy w jego dłoni. Na początku podajemy mu dobrze znane przedmioty, jak ulubiony miś czy łyżka, a później te, których używa rzadziej.
- Przypływ – odpływ – prosimy dziecko, by stanęło na środku pokoju. Gdy wypowiadamy słowo „przypływ”, jego zadaniem jest zrobienie kroku do przodu. Na hasło „odpływ”, ma wykonać krok do tyłu. Stopniowo zwiększamy tempo podawania haseł.
Zabawy redukujące chaotyczność wyładowań ruchowych:
- Obrysowywanie wzorów – w tej zabawie zadaniem dziecka jest obrysowanie przygotowanych przez rodzica kartonowych wzorów i wycięcie ich przy pomocy nożyczek. Następnie nakleja je na kartkę, tworząc wymyśloną przez siebie kompozycję.
- Wysypywanki z piasku – przy pomocy piasku dziecko maluje na ziemi wybrane wzory
- Rysowanie przy pomocy nitki – na ciemnych, papierze, dziecko układa mozaikę
z nitki, a następnie przykleja ją do kartki.
Zabawy ułatwiające rozpoznawanie emocji i kierowanie nimi:
- Prosimy, by pociecha opowiedziała nam o przebiegu wczorajszego dnia w szkole
i zastanowiła się, co było w nim wesołe, a co smutne. Poszczególne wydarzenia oznaczamy na kartce uśmiechniętymi i smutnymi buźkami. - Czytamy dziecku wierszyk lub bajkę i pytamy, czy jego zdaniem był on wesoły czy smutny.
- Prosimy dziecko o malowanie kartki kolorem, który kojarzy mu się z odczuwanym aktualnie nastrojem.
Pamiętajmy, że zajęcia musimy dostosować do potrzeb i możliwości naszego dziecka.
M.W
Bibliografia:
- Baranowska, „Nauczyciel a uczeń z ADHD”, wyd. Impuls, Kraków 2010r.,
- http://poradnie.powiat.poznan.pl/lubon/www/index.php?c=article&id=37&print=1
- https://senso-rex.com/pl/zabawy-dla-dzieci-z-adhd/
